Türkiye İstatistik Kurumu’nın (TÜİK), İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yüzde 3,19’luk oranını da aşarak yüzde 3,23’e yükselen eylül enflasyonu sonrası milyonlarca memur, emekli ve asgari ücretlinin 2026 maaş zamlarına esas olacak enflasyon farkı şimdiden tartışılıyor. Kafaları karıştıran farklı farklı, çeşit çeşit enflasyon hedefleri ve hesapları umudunu yılbaşında maaşlara eklenecek enflasyon farkı artışına bağlayan milyonlarca ücretli, dar gelirliyi şaşkına çevirmiş durumda.
2025 yılsonu enflasyonu üzerinden belirlenecek maaş zamlarında temmuz-eylül arası üç aylık enflasyon farkı yüzde 7,5 olarak kesinleşti. Buna karşılık gerek Orta Vadeli Programlarda (OVP) gerekse Merkez Bankası enflasyon raporlarında 2025 yılsonu için şu ana kadar 11 farklı enflasyon hedefinin ilan edilmiş olması, kasım ayında hedef sayısının 13’e yükselme ihtimali milyonlarca ücretli, dar gelirli ve emeklinin gelirinin ciddi ölçüde ‘buharlaşacağını’ gösteriyor.
Geçen yılınbaşında enflasyonun altında hedef enflasyon öncelikli belirlenen asgari ücret zammı yıl bitmeden eridi. TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranları da halkın büyük kesimince gerçek oranların altında kalıyor.
DİSK_AR ARAŞTIRMASI
Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) eylül enflasyonu verileri sonrası yaptığı hesaplamada, 22 bin liralık asgari ücret 9 ayda yaklaşık 6 bin TL eridi, alım gücü 16 bin liraya indi. Milyonlarca işçi açısından iktidar ve ekonomi yönetiminin sürekli “düştü-düşüyor” dediği enflasyon karşısında 9 ayın sonunda maaşlardaki toplam gelir kaybı 789 milyar TL, gelir vergisinde üst dilime geçiş ve bordrodan kesilen damga vergisiyle yitirilen gelir toplamı 1 trilyon 328 milyar liraya ulaştı.
Kamuda istihdam edilen yaklaşık 4 milyon memur ve sözleşmeli çalışanın maaşlarındaki benzer enflasyon tahribatı da eklendiğinde, kamu ve özel sektörde ücret ve maaşla geçinen milyonlarca işçi ve memurun gelirlerinde enflasyon kaynaklı kayıp tutarı 3-3,5 trilyon dolayında hesaplanıyor. Sayıları 16,5 milyonu aşan emekliler de dahil edildiğinde işçi, memur, emeklilerin aylıklarından enflasyonla çalınan tutarın büyüklüğü trilyonlarca liraya yükseliyor.
MİLLİ GELİR PAYI DÜŞÜYOR!
Gelirlerini enflasyona göre ayarlama olanağına sahip olmayan, iktidarın asgari ücret, memur ve emekli aylıklarında yaptığı enflasyon ayarlamalarıyla yetinmek zorunda kalan geniş kesimlerin milli gelirden aldığı pay her yıl aleyhte azalıyor. Milli gelir içindeki ücret ödemeleri sürekli geriliyor.
ENFLASYON HEDEFİ KASIMDA 13’E ÇIKACAK
2026 Ocak ayında TÜİK tarafından açıklanacak 2025 yılsonu TÜFE artışına göre belirlenecek maaş zamlarında şimdiden endişeli bir bekleyiş söz konusu. Temmuzda ara zam yapılmayan asgari ücret için yüzde 20’ler düzeyinde zam oranları gündeme getiriliyor. Memurların ağustosta Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu sözleşmesinde ise 2026 ocak zammı yüzde 11. Memur ve memur emeklilerine bu oranın aşılması durumunda enflasyon farkı ve 1000 TL seyyanen taban maaş artışı yapılacak.
YÜZDE 7.5 KESİNLEŞTİ
Şu ana kadar temmuzdan eylüle kadar üç aylık enflasyon farkı yüzde 7,5. Ekim-Kasım-Aralık enflasyonlarının yüzde 2 dolayında gelmesi halinde milyonlarca memur ve emeklinin 2026 ocak ayı zam oranına uygulanacak enflasyon farkı yüzde 13,5 olacak. TÜİK’in aylık enflasyon artışının son 3 ayda yüzde 2’nin altında olması halinde ocakta enflasyon farkı daha düşük kalacak.
2025 YIL SONU HEDEFLERİ
2025 yılsonu için OVP hedefi yüzde 28,5, MB hedefi yüzde 25-29 aralığında. Eylül itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜİK’e göre yüzde 33,29, İTO’ya göre yüzde 40,75, ENAG’a göre yüzde 63,23. İşçilerin çekildiği Asgari Ücret Komisyonu’ndan işçi-iktidar ortaklığıyla çıkacak yüzde 20 artış kararı her koşulda yılsonu enflasyonunun altında. Yüzde 44 oranındaki 2024 yılsonu enflasyonuna rağmen 2025 yılı ocak ayında açıklanan tek seferlik asgari ücret artışı yüzde 30 olmuştu.
Şimdi de 2025 yılsonu için OVP’lerde ve MB Enflasyon Raporlarında şu ana kadar 11 farklı enflasyon hedefi ilan eden ekonomi yönetiminin tutarsızlık ve hesap çelişkilerinin 2026 başındaki düşük zam oranlarıyla milyonlarca kişiyi mağdur edeceği anlaşılıyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomik sorunları yine kendilerinin çözeceğini iddia etmesi, enflasyonla mücadeleyi başarılı şekilde yürüttüklerini dile getirmesine karşılık, hiçbirisi tutmayan 2025 yılsonu enflasyon hedefleri bugünden asgari ücretli, işçi, memur ve emekli milyonlarca kişinin 2026’da daha ağır şekilde mağduriyetine zemin hazırlıyor.
Eski Gelirler Genel Müdürü, Hazine-Dış Ticaret ve Gümrük Müsteşarı Prof. Nevzat Saygılıoğlu ekonomi yönetiminin 2025 enflasyon hedeflerindeki tutarsızlıkları ‘tahterevalli’ olarak nitelendirdiği makalesinde, 11 farklı 2025 enflasyon hedefini şöyle derledi:
- 2023-2025 OVP yüzde 9,9
- 2024-2026 OVP yüzde 15,2
- 2025-2027 OVP yüzde 17,5
- 2026-2028 OVP yüzde 28,5
- MB Enflasyon Raporu 2024-I yüzde 36
- MB Enflasyon Raporu 2024-II yüzde 38
- MB Enflasyon Raporu 2024-III yüzde 38
- MB Enflasyon Raporu 2024-IV yüzde 21
- MB Enflasyon Raporu 2025-I yüzde 24
- MB Enflasyon Raporu 2025-II yüzde 24
- MB Enflasyon Raporu 2025-III yüzde 25-29 aralığı-orta noktası yüzde 27
Yıllardır yüzde 5 olarak yinelenen orta vadeli enflasyon hedefine ise 23 yıllık AKP iktidarı boyunca hiç yaklaşılamadı.
‘YA TUTARSA’
Eski Hazineci-Maliyeci Prof. Saygılıoğlu’nun derlediği ve bugüne kadar resmi ekonomik raporlarla belgelerde yer alan 11 farklı 2025 enflasyon hedefine bakıldığında işlerin adeta “ya tutarsa” yaklaşımıyla yürütüldüğü, hesapların, hedeflerin, ilan edilen oranların tutarsız ve çelişkili olduğu görülüyor. Örneğin, Merkez Bankası’nın geçen yıl kasımda açıkladığı 2024-IV Enflasyon Raporunda yüzde 21 olarak hedeflediği 2024 yılsonu enflasyonu, bir ay sonra aralıkta yüzde 44,38 oranında gerçekleşti. Hedef 23 puan saptı. Buna rağmen 2025 asgari ücret zammmı yüzde 30’la geçiştirildi.
HEDEFLER GEÇERSİZ HALE GELDİ
Şimdi kasımda açıklanacak MB 2025-IV enflasyon raporunda bu yılsonu için iki hedef daha eklenecek. Böylece bugüne kadar hiçbirisi tutmayan 2025 enflasyon hedefleri 13’e yükselecek. Ağustosta 2025-III Enflasyon raporunda “ara hedef” ve yılsonu enflasyon hedefi yöntemine geçen Merkez Bankası, eylül itibarıyla zaten geçersiz hale gelen hedeflerini güncelleyecek. Bu durumda 2025’e dönük 13 farklı oranla enflasyon hedefi ve maaş zammı karmaşasının daha da büyümesi söz konusu olacak.
